Να απαγορευθεί ο κρατικός δανεισμός;

του Τάκη Μίχα

Protagon.gr
5 Φεβρουαρίου 2011

Πληθαίνουν οι φωνές εκείνων που ζητούν να υπάρξει ένας μόνιμος-δηλαδή συνταγματικά κατοχυρωμένος- μηχανισμός που να εμποδίζει τις δημοσιονομικές παρεκτροπές και την δημιουργία χρεών που έχουν φέρει την χώρα στο σημείο που είναι σήμερα. Έτσι πρόσφατα ο Υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου έκανε αναφορά σε «μόνιμους μηχανισμούς διασφάλισης της δημοσιονομικής ισορροπίας στο εθνικό μας δίκαιο». Στο ίδιο πνεύμα η πρόεδρος της Δημοκρατικής Συμμαχίας Ντόρα Μπακογιάννη με επιστολή της προς τον πρωθυπουργό και τα άλλα πολιτικά κόμματα ζήτησε την εφαρμογή ενός «δημοσιονομικού κανόνα» που θα υποχρεώνει τις κυβερνήσεις να καταθέτουν πραγματικά ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς έτσι ώστε να αποφεύγεται το όργιο των ελλειμμάτων και των χρεών.

Η ιστορία της χρησιμοποίησης του συντάγματος ως όπλου για την επιβολή δημοσιονομικής πειθαρχίας έχει μια μακρά και σεβαστή πανεπιστημιακή ιστορία. Κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτών των ιδεών έχει παίξει η λεγόμενη «Σχολή των συνταγματικών οικονομικών» ή «Δημόσιας επιλογής» που στις τάξεις της μετράει εξαιρετικούς οικονομολόγους μεταξύ των οποίων και τον νομπελίστα Τζέιμς Μπιουκάναν. Οι πολιτικοί, πιστεύουν οι θεωρητικοί της σχολής αυτής, σήμερα έχουν κάθε κίνητρο να δημιουργούν ελλείμματα προκειμένου να «εξαγοράζουν» τους ψηφοφόρους τους. Άλλωστε δεν πρόκειται ποτέ να κληθούν οι ίδιοι να ξεπληρώσουν τα δάνεια που δημιουργούν-αυτό θα είναι το καθήκον των επόμενων κυβερνήσεων. Οι περιπτώσεις των Ανδρέα Παπανδρέου και Κώστα Καραμανλή αποτελούν δυο εξαιρετικά πρόσφατα δείγματα επιβεβαίωσης των θεωριών της σχολής αυτής.

Γι’ αυτό χρειάζεται ένας σταθερός θεσμός που να δεσμεύει και να περιορίζει τις δημοσιονομικές επιλογές των πολιτικών. Αυτός ο θεσμός θα μπορούσε να είναι ένας συνταγματικός κανόνας που θα επέβαλε σε κάθε κυβέρνηση να καταθέτει πραγματικά ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Με άλλα λόγια το αφήγημα της σχολής των «συνταγματικών οικονομικών» θυμίζει την Οδύσσεια: όπως ο Οδυσσέας δέθηκε στο κατάρτι προκειμένου να μην ενδώσει στα κελεύσματα των Σειρήνων έτσι και οι πολιτικοί θα δέσουν τους εαυτούς τους με τον «δημοσιονομικό κανόνα» έτσι ώστε να μην ενδώσουν στο κελεύσματα των ψηφοφόρων και των διαφόρων συντεχνιών που λυμαίνονται το δημόσιο χρήμα.

Περισσότερα