Κατανοώντας την κρίση – έστω και τώρα!

του Παναγή Βουρλούμη

Athens Review of Books
Ιούνιος 2012

Μπορώ να φανταστώ έναν ξένο που διαβάζει το πρωτότυπο του βιβλίου στα Αγγλικά. Μάλλον θα απέδιδε τις περιγραφές και τα σχόλια σε ελληνικές υπερβολές, αν δεν υπήρχε τόσο λεπτομερής τεκμηρίωση. Για εμάς που κατοικούμε εδώ η τεκμηρίωση περισσεύει. Θύματα, ακούσιοι θύτες, ενίοτε απαθείς παρατηρητές, βιώνουμε την ελληνική πραγματικότητα. Απαθείς γιατί πολλά από τα δεινά που περιγράφουν οι συγγραφείς έχουμε συνηθίσει να τα θεωρούμε σαν τη φυσική τάξη πραγμάτων, να ζούμε με αυτά αδιαμαρτύρητα. Είναι συνήθως το πρόβλημα του γείτονα, κι όταν μας αγγίζουν τους ίδιους ξέρουμε πώς να ξεγλιστράμε ανάμεσα στις συμπληγάδες του σάπιου συστήματος. Αυτά μέχρι πρόσφατα. Τώρα, οι παθογένειες που περιγράφει το Κατανοώντας την κρίση στην Ελλάδα έχουν χτυπήσει μαζεμένες και η κοινωνία μας βρίσκεται σε παραζάλη και πανικό. Πιο σωστά από το χτυπήσει είναι το φανερωθεί, γιατί ήταν πάντα εκεί αλλά τις μισοσκέπαζαν τα δανεικά που τώρα στέρεψαν. Κι έτσι η απειλή που δεν την παίρναμε και πολύ στα σοβαρά έγινε η πραγματικότητα για τον καθένα. Άμεση και σκληρή – εδώ και τώρα.

Αν το βιβλίο γράφτηκε για να προειδοποιήσει τους Έλληνες για το τι τους περιμένει, ήρθε αργά. Όπως και άλλα. Δεν έλειψαν οι φωνές που από χρόνια τώρα προφήτευαν την κρίση. Δεν χρειαζόταν να είναι κάποιος μεγάλος μάντης. Η απλή λογική των αριθμών έδειχνε με ακρίβεια το μέλλον. Ένα από τα πολλά παραδείγματα είναι το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης που από μόνο του οδηγούσε τη χώρα σε χρεοκοπία μέσα σε λίγα χρόνια. Απόλυτα προβλέψιμη εξέλιξη, ακόμη και αν όλα τα άλλα στο κράτος λειτουργούσαν περίφημα. Επειδή όμως, όπως περιγράφει το βιβλίο, τίποτε δεν δουλεύει σωστά, τα στραβά επενεργούν το ένα επάνω στο άλλο κάνοντας την κρίση οξύτερη και την έξοδο από αυτήν πιο δύσκολη. Με άλλα λόγια, από πού να πρωταρχίσει κανείς.

Με τον άθλο αυτόν καταπιάνονται οι συγγραφείς προσπαθώντας να δώσουν μια κατεύθυνση μέσα από την καταγραφή των προβλημάτων, προτείνοντας λύσεις και φέρνοντας παραδείγματα από άλλες χώρες που αντιμετώπισαν παρόμοιες καταστάσεις. Οι Μ. Μητσόπουλος και Θ. Πελαγίδης έχουν άποψη. Θέλουν μια Ελλάδα στην οποία να υπάρχει χρηστή διοίκηση, αξιοκρατία, δικαιοσύνη και γενικά να λειτουργούν οι θεσμοί. Μια δημοκρατία με αξιοπρέπεια και σταθερή θέση σε μια ενωμένη Ευρώπη. Δηλαδή, τον αντίποδα της σημερινής κατάστασης. Το πνεύμα του βιβλίου και πολλές από τις συγκεκριμένες προτάσεις που περιέχει συμπίπτουν με τα μέτρα που συνοδεύουν τους όρους που έχουν θέσει οι δανειστές μας για να συνεχίσουν να μας χρηματοδοτούν. Είναι μέτρα που ευνοούν τον εγχώριο ανταγωνισμό, τη διαφάνεια στη διοίκηση, γενικά καταργούν αγκυλώσεις και στοχεύουν να οδηγήσουν την χώρα έξω από την κρίση. Είναι ακριβώς εκείνες οι αλλαγές στις οποίες αντιτίθενται με λύσσα οι δυνάμεις και τα ακραία στοιχεία που νομιμοποιήθηκαν στις 6 Μαΐου. Έτσι το βιβλίο μπορούμε να το δούμε και σαν ένα πολιτικό εγχειρίδιο που παίρνει τη θέση του στη διάταξη μάχης η οποία μπαίνει τώρα σε κρίσιμη φάση.

Περισσότερα