Ψήφοι που λύνουν προβλήματα

του Γιώργου Tσεμπελή

Καθημερινή
3 Ιουνίου 2012

Σε προηγούμενο άρθρο (Καθημερινή 13-05-12) είχα αναφερθεί στην ψήφο ως επιλογή και είχα διακρίνει, με βάση τις αναλύσεις της πολιτικής επιστήμης, τις ψήφους σε αυτές που είναι στραμμένες στο παρελθόν (αναδρομικές ή retrospective) και απλά τιμωρούν, και σε εκείνες που στρέφονται στο μέλλον (προοπτικές ή prospective) και προσπαθούν να συμβάλουν στην επίλυση προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα των ψηφοφόρων.

Σήμερα θα μιλήσω γι’ αυτές τις ψήφους, παίρνοντας φυσικά υπ’ όψιν ότι διαφορετικοί ψηφοφόροι έχουν διαφορετικές αντιλήψεις για το τι δέον γενέσθαι και δεν είναι δικός μου ρόλος να υποδείξω τις λύσεις που θεωρώ καλύτερες. Τι κάνει λοιπόν ένας ψηφοφόρος με την ψήφο του; Πρώτα, εκφράζει την άποψή του και διαλέγει το κόμμα που είναι πλησιέστερα στις δικές του πεποιθήσεις. Δεύτερον, συμμετέχει στην εκλογή ενός Κοινοβουλίου όσο το δυνατόν πλησιέστερου στις πεποιθήσεις του, και εδώ η ανάλυση του εκλογικού νόμου είναι πολύ σημαντική συνιστώσα για την κατάλληλη επιλογή. Τρίτον, συντελεί στη δημιουργία μιας κυβέρνησης που θα προωθήσει τις επιλογές που ο ψηφοφόρος επιθυμεί και εδώ τα προγράμματα των κομμάτων και οι προοπτικές που διαμορφώνουν για συνεργασίες είναι εξίσου σημαντικά για τον καθορισμό τις επιλογής.

Δεν θα αναφερθώ καθόλου στο πρώτο σημείο γιατί ο κάθε ψηφοφόρος έχει τη δική του γνώμη – διαμορφωμένη είτε από τη δική του ιστορία και το περιβάλλον του είτε από τα προγράμματα των κομμάτων. Θα μιλήσω όμως για τα άλλα δύο θέματα, διότι βοηθούν ώστε οι επιλογές να είναι πιο εύστοχες, δηλαδή να προωθήσουν πιο αποτελεσματικά τα συμφέροντα του συγκεκριμένου ψηφοφόρου. Ο δόκιμος όρος είναι «στρατηγική» επιλογή και όχι απλή έκφραση προτίμησης. Τον καιρό του δικομματισμού οι δύο επιλογές ήταν ταυτόσημες. Ο ψηφοφόρος ψήφιζε το κόμμα της επιλογής του που αν συγκέντρωνε την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, γινόταν κυβέρνηση. Τώρα τα πράγματα είναι πολύ πιο πολύπλοκα και εξαρτώνται όχι μόνο από τις προτιμήσεις, αλλά και από τον εκλογικό νόμο και τις επιλογές συμμαχιών που έχουν εκφράσει τα κόμματα. Θα αναφερθώ λοιπόν σ’ αυτούς τους δύο παράγοντες. Η ουσιαστική επιλογή του κάθε ψηφοφόρου είναι η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί τελικά. Ενας στρατηγικός ψηφοφόρος πρέπει να δει ποια είναι η κατά τη γνώμη του καλύτερη κυβέρνηση για τη χώρα και μετά να προσπαθήσει διά της ψήφου του να σχηματιστεί αυτή η κυβέρνηση. Φυσικά, η συνεισφορά του κάθε ψηφοφόρου είναι πολύ μικρή (της τάξης του ενός στα έξι εκατομμύρια), αλλά μπορεί κανείς να σκεφτεί: Τι θα έκανα αν ήμουν η αποφασιστική ψήφος;

Περισσότερα

Βλ. επίσης