Ο δύσκολος δρόμος από την ύφεση στην ανάκαμψη

του Ιάσονα Μανωλόπουλου

Καθημερινή
7 Ιουλίου 2013

Εχει περάσει ένα έτος από την προηγούμενη ανάλυση του κύκλου οφειλέτη - πιστωτή στον οποίο τοποθετείται χρονικά η Ελλάδα. Είναι η κατάλληλη στιγμή για μια πιο επίκαιρη ανάγνωση. Τα στάδια στον κύκλο οφειλέτη - πιστωτή είναι τα εξής:

1. Πρόθυμοι δανειστές - πρόθυμοι δανειολήπτες. Τράπεζες και επενδυτές δανείζουν με φιλοκυκλικό τρόπο, επιδιώκοντας την αποκόμιση κερδών. Η Ελλάδα απολαμβάνει βραχυπρόθεσμη μεταβίβαση πλούτου μέσω δανεισμού και διαρθρωτικών ταμείων της Ε.Ε., με τίμημα την απώλεια ανταγωνιστικότητας, καθώς το υπερτιμημένο νόμισμα καθιστά τη βιομηχανική δραστηριότητα λιγότερο επικερδή. Σε εκείνη τη φάση το βιοτικό επίπεδο είχε αυξηθεί εντυπωσιακά και ταχύτερα από την παραγωγικότητα, η οποία στην πραγματικότητα έφθινε. Αυτή η φάση ολοκληρώθηκε το 2009.

2. Κρίση χρέους και «διάσωση» από κοινοπραξία δανειστών. Ακολουθεί διάσωση από τους δανειστές (Ε.Ε.), με σκοπό να προστατεύσουν τα αρχικά δάνεια. Σκοπός των οφειλετών (Ελλάδα) είναι να αποτρέψουν την κατάρρευση των τραπεζών και να διατηρήσουν την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, καθώς και το υφιστάμενο βιοτικό επίπεδο. Με την απόπειρα των δανειστών να μοιραστεί το βάρος της προσπάθειας, πιστωτές και οφειλέτες νιώθουν εξίσου θύματα: Ελληνες και Γερμανοί ψηφοφόροι είναι εξίσου δυσαρεστημένοι, είτε γιατί η χώρα-αποδέκτης προχωρεί σε λιτότητα είτε αξιώνοντας αντίστοιχα ότι η διάσωση είναι άδικη.

3. Υφεση και διατήρηση της λιτότητας. Η μεταφορά πόρων από την εργασία στο κεφάλαιο παίρνει και τη μορφή φόρων. Εως την εφαρμογή του προγράμματος σταθερότητας, η Ελλάδα κατατασσόταν μεταξύ των μελών του ΟΟΣΑ με τους χαμηλότερους φόρους σε ακίνητη και κινητή περιουσία για τα υψηλότερα εισοδήματα.

Αποτέλεσμα της λιτότητας είναι η καθίζηση στην εσωτερική κατανάλωση, οπότε παρατείνεται η ύφεση. Το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους παραμένει υψηλό, αλλά μικρή ελάφρυνση συντελείται με παροχές προς τον οφειλέτη (συμφωνία Νοεμβρίου 2012). Κάποια βελτίωση στο εμπορικό ισοζύγιο κρίνεται ανεπαρκής. Εύλογη πίεση προς την κατεύθυνση αναδιάρθρωσης του χρέους στον επίσημο τομέα.

Περισσότερα