nafteboriki.gr
13 Νοεμβρίου 2013
Από τον αχαλίνωτο δανεισμό, τη σπατάλη και τη διαφθορά, στην ύφεση και τη λιτότητα. Από την ανοχή στη βία και τον μιθριδατισμό, στις δολοφονίες και την απουσία κοινωνικών κανόνων συμπεριφοράς. Ο κ. Αριστείδης Χατζής, αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, μεταφέρει στο naftemporiki.gr το σκεπτικό πρόσφατου άρθρου του στους Financial Times.
Ειδικότερα, αναλύει «τη χρονική σύμπτωση του ξεσπάσματος όλων των ακραίων φαινομένων στην Ελλάδα», η οποία κατά τη γνώμη του έχει «δυστυχώς πολλές ομοιότητες αλλά ευτυχώς και πολλές διαφορές» με τη δημοκρατία της γερμανικής Βαϊμάρης του μεσοπολέμου. «Αν δεν υπήρχε η πίεση από το εξωτερικό, η Ελλάδα θα είχε πέσει ήδη στο γκρεμό», εκτιμά ο κ. Χατζής, αν και αναγνωρίζει ότι αυτό συμβαίνει παράλληλα «με το ακριβό τίμημα της λιτότητας που έχει καταστρέψει τον κοινωνικό ιστό και έχει εξουθενώσει την οικονομία». Σε κάθε περίπτωση, θεωρεί πως «αν η Ευρώπη ανακάμψει τότε και για την Ελλάδα τα πράγματα θα είναι καλύτερα», και πως «αν η Γερμανία πεισθεί από το ΔΝΤ ότι χρειάζεται επιπλέον κούρεμα (του επίσημου χρέους αυτή τη φορά), η Ελλάδα θα έχει ρεαλιστικές πιθανότητες να ξεπεράσει σύντομα την κρίση». Αναφορικά με τα φαινόμενο της γενικευμένης βίας στην ελληνική κοινωνία, παρατηρεί ότι «θα πρέπει να αυξήσουμε το κόστος των βίαιων συμπεριφορών». Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στα κλειστά πανεπιστήμια.
Ανήκετε διεθνώς στους αναλυτές οι οποίοι εντοπίζουν επικίνδυνες ομοιότητες της σημερινής Ελλάδας με τη δημοκρατία της γερμανικής Βαϊμάρης στη διάρκεια του μεσοπολέμου. Πώς τεκμηριώνετε αυτήν την άποψη;
Υπάρχουν δυστυχώς πολλές ομοιότητες, αλλά υπάρχουν ευτυχώς και πολλές διαφορές. Ας δούμε τις ομοιότητες – που θα πρέπει να μας κάνουν να ανησυχούμε.
Καταρχήν βρισκόμαστε στο μέσο της χειρότερης ύφεσης από την εποχή του 2ου παγκοσμίου πολέμου. Η ύφεση έχει οδηγήσει σε ανεργία που ξεπερνά πλέον το 30% και στους νέους το 60%. Η ανεργία και η λιτότητα έχουν οδηγήσει κάτω από το όριο της φτώχιας μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι οι προσδοκίες είναι αρνητικές. Δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δεν αντιμετωπίζει με αισιοδοξία το μέλλον.
Όπως έχουν δείξει πολλές και πρόσφατες μελέτες όταν αυξάνεται η ανεργία και ειδικά η ανεργία των νέων, αυξάνονται ταυτόχρονα και οι βίαιες συμπεριφορές. Αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε κοινωνικές ταραχές, συγκρούσεις ακόμα και σε εξεγέρσεις.
Αλλά υπάρχουν και άλλες ομοιότητες: η Γερμανία βγήκε από τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο ταπεινωμένη από την νικηφόρα Entente με τεράστιο δημόσιο χρέος και μειωμένη εθνική κυριαρχία. Οι Έλληνες πολίτες νιώθουν επίσης ταπεινωμένοι από τα μνημόνια, την σκληρή λιτότητα και την αίσθηση μείωσης της εθνικής κυριαρχίας.
Τέλος, η Ελλάδα διαθέτει ακόμα μερικά επικίνδυνα συστατικά που θυμίζουν Βαϊμάρη: ένα ανερχόμενο εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα με παρουσία στη Βουλή αλλά και βίαιη δράση, μέλη του κοινοβουλίου στη φυλακή, πέντε τουλάχιστον ένοπλες ομάδες ακροαριστερών τρομοκρατών που φαίνεται να είναι αδίστακτες.
Το κυριότερο απ’ όλα: υπάρχει μεγάλη κοινωνική ανοχή στη βία. Υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που είναι έτοιμες να δικαιολογήσουν μορφές βίας. Το ίδιο κάνουν διανοούμενοι, δημοσιογράφοι, συγγραφείς, καλλιτέχνες και μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Αυτό είναι το πιο επικίνδυνο συστατικό γιατί απενοχοποιεί ή σχετικοποιεί τη βία και σε ακραίες περιπτώσεις την εμφανίζει ως τη μοναδική και δίκαιη αντίδραση.
Δεν χρειάζεται βέβαια να αναφέρω και τις υπόλοιπες ομοιότητες της ελληνικής κοινωνίας με εκείνη της Βαϊμάρης: ένα πλήρως απαξιωμένο πολιτικό σύστημα, αδυναμία μεταρρυθμίσεων, ανεύθυνη δημαγωγία και ακραίος λαϊκισμός, παρανοϊκή συνωμοσιολογία, ξενοφοβία, ρατσισμός, αντισημιτισμός κλπ.
Υπάρχουν βέβαια πάρα πολλές διαφορές. Δεν χρειάζεται να τις επισημάνω, είναι γνωστές. Αλλά οι ομοιότητες είναι τόσο πολλές που θεωρώ ότι πρέπει επιτέλους να αρχίσουμε να ανησυχούμε.
Διάβασε εδώ τη συνέχεια της συνέντευξης
Διάβασε εδώ το άρθρο του Αριστείδη Χατζή στους Financial Times
Δες εδώ τη συνέντευξη του Αριστείδη Χατζή στην Πόπη Τσαπανίδου (Star) και εδώ στον Κωνσταντίνο Μπογδάνο (ΣΚΑΙ) για το ίδιο θέμα.
No comments:
Post a Comment