12 Μύθοι για την Αγορά

του Αριστείδη Χατζή

Παραπολιτική
24 Δεκεμβρίου 2011

Στο δημόσιο διάλογο ακούει και διαβάζει κανείς πολλές ανοησίες. Μερικές από τις χειρότερες όμως αφορούν τις διαβόητες «Αγορές». Στο συλλογικό φαντασιακό έχουν αναλάβει τον ρόλο του μπαμπούλα που τρομοκρατεί τους πολίτες, τις κυβερνήσεις ακόμα και τους διεθνείς οργανισμούς. Η εικόνα που κυριαρχεί είναι ότι οι Αγορές είναι σαν τα Τρολς, τα μυθικά τέρατα της σκανδιναβικής μυθολογίας: πανίσχυρες, ανορθολογικές, ασύδοτες, κινούνται ανεξέλεγκτα και απρόβλεπτα με ένα μόνο σκοπό, να καταστρέψουν τα πάντα στο πέρασμά τους. Για τους λίγο πιο εύπιστους είναι απαραίτητο και ένα ανθρωπομορφικό στοιχείο - πίσω από τις Αγορές υπάρχουν συγκεκριμένοι άνθρωποι και οργανώσεις που κινούν τα νήματα: η λέσχη Bilderberg, η Τριμερής, οι τραπεζίτες, οι Εβραίοι, οι Αμερικάνοι - τώρα και οι Γερμανοί.

Πάντα οι άνθρωποι προσπαθούσαν να εξηγήσουν φαινόμενα που αδυνατούσαν να κατανοήσουν καταφεύγοντας στη μεταφυσική. Η πολυπλοκότητα ενός κοινωνικού φαινομένου όπως η Αγορά, η άγνοια βασικών οικονομικών εννοιών, η δυσκολία αποδοχής του τυχαίου και η ευκολία αποδοχής απλοϊκών μύθων, η τάση για συνωμοσιολογία και, γιατί να το κρύψουμε άλλωστε, η ευήθεια, οδηγούν αναπόφευκτα σε μεταφυσικού τύπου κατασκευές με κυρίαρχο το ανθρωπομορφικό στοιχείο. Όσο δύσκολο είναι να κατανοήσει ο απλός άνθρωπος το μηχανισμό της Εξέλιξης άλλο τόσο είναι δύσκολο να κατανοήσει τους μηχανισμούς της Αγοράς.

Στο υπόλοιπο αυτού του κειμένου θα προσπαθήσουμε να καταρρίψουμε εν συντομία 12 μύθους για την Αγορά και να απαξιώσουμε τις αντίστοιχες λανθασμένες κυρίαρχες αντιλήψεις.

Μύθος 1: Η Αγορά είναι ένα μυθικό τέρας που μπορεί και να σας φάει ζωντανούς.

Ναι, μη σας φαίνεται υπερβολικό. Για πολλούς ανθρώπους η Αγορά είναι ένα από τα πολλά τέρατα που δεν τους αφήνουν να κοιμηθούν. Φαντάζομαι ότι αν ποτέ κατανοήσουν τι πραγματικά είναι η Αγορά, θα σοκαριστούν: η Αγορά είμαστε εμείς. Εσείς, εγώ, οι φίλοι σας, οι γονείς σας, τα αδέλφια σας, οι συνάδελφοί σας, το αφεντικό σας, ακόμα και οι εχθροί σας. Άτομα, νοικοκυριά, επιχειρήσεις μικρές, μεσαίες και μεγάλες. Οι τράπεζες, οι πολυεθνικές επιχειρήσεις, ο Bill Gates, ο George Soros, ο Νίκος Αλέφαντος, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, η Έλενα Παπαρίζου, η κομμώτριά σας, ο μανάβης σας αλλά και ο μπατζανάκης σας. Oι αγορές και οι πωλήσεις, η παραγωγή προϊόντων, η παροχή υπηρεσιών, η κατανάλωση, η ζήτηση και η προσφορά, οι επιθυμίες και οι προτιμήσεις, οι προσδοκίες μας, το ρίσκο, η αβεβαιότητα, οι ζημιές, τα κέρδη, οι ευκαιρίες, οι ιδέες, τα λάθη. Όλες οι αποφάσεις μας, όλες μας οι συνήθειες, το σύνολο σχεδόν της δραστηριότητάς μας αποτελεί μέρος αυτής της Αγοράς.

Περισσότερα