του Πάσχου Μανδραβέλη
Καθημερινή
19 Ιουνίου 2011
Υπάρχουν πολλά κλισέ που πνίγουν τον δημόσιο διάλογο. Διακινούνται ελαφρά τη σκέψει και προϊόντος του χρόνου και διά της πολυχρησίας έχουν γίνει κάτι σαν ιερά τοτέμ. Ουδείς τολμά να τα αμφισβητήσει, αλλά και κανείς δεν κάνει τον κόπο να τα σκεφτεί. Ενα από αυτά τα κλισέ, που ανασύρονται συχνά-πυκνά από το Πάνθεον της αριστερής παράδοσης, είναι η κοινωνία. «Το ζήτημα», λένε πολλοί ταγοί, «είναι να μη χρεοκοπήσει η κοινωνία».
Εδώ, όμως, υπάρχει ένα πρόβλημα και μερικές απορίες. Τι είναι η κοινωνία; Είναι επιχείρηση, για να υπάρχει ο κίνδυνος χρεοκοπίας; Πώς ακριβώς χρεοκοπεί μια κοινωνία; Κάνει στάση πληρωμών; Διαλύεται και τα περιουσιακά της στοιχεία τα παίρνουν οι πιστωτές; Επιπλέον, ποια είναι τα περιουσιακά στοιχεία μιας κοινωνίας; Είναι διαφορετικό να λέει κάποιος ότι δεν πρέπει να χρεοκοπήσει το κοινωνικό κράτος ή εν γένει το κράτος. Αυτό ναι: έχει ταμείο, έσοδα - έξοδα, και μπορεί να πέσει έξω. Αλλά η κοινωνία, ούτε ταμείο έχει, ούτε λογιστικές καταστάσεις. Εκτός και αν η κοινωνία ταυτίζεται με το κράτος, οπότε όταν χρεοκοπεί αυτό χρεοκοπεί και η κοινωνία.
Μπορεί κάποιος να πει ότι μια κοινωνία χρεοκοπεί όταν χρεοκοπούν τα νοικοκυριά της. Αυτό έχει μια λογική βάση. Αν οι πολίτες της δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα, τότε η κοινωνία χρεοκοπεί. Σ’ αυτήν την περίπτωση, όμως, προϋποθέτουμε το θατσερικό αξίωμα ότι «δεν υπάρχει αυτό το πράγμα που λέγεται κοινωνία· υπάρχουν άνδρες, γυναίκες και οικογένειες». Συνεπώς, όταν χρεοκοπούν οι τελευταίοι χρεοκοπεί και το άθροισμά τους, που είναι η κοινωνία.
Περισσότερα
No comments:
Post a Comment