Θέμα Συνειδήσεως

του Αριστείδη Χατζή

Τα Νέα
16 Δεκεμβρίου 2011

Το ερώτημα που απασχολεί τους πάντες πλέον είναι το πότε θα γίνουν οι εκλογές. Είναι ένα εύλογο ερώτημα. Οι εκλογές είναι απαραίτητες γιατί το έλλειμμα νομιμοποίησης δεν έχει ξεπεραστεί, παρά τον σχηματισμό πολυκομματικής κυβέρνησης. Θα πρέπει σύντομα να δοθεί στον ελληνικό λαό η δυνατότητα να ερωτηθεί για το μέλλον του. Οι εκλογές αυτές θα διαφέρουν από τις προηγούμενες σε κάτι θεμελιώδες: οι δυνατότητες εξαπάτησης του ελληνικού λαού έχουν μειωθεί σημαντικά. Αυτό όμως δεν με κάνει καθόλου αισιόδοξο.

Βλέπετε, πιστεύω ότι οι εκλογές αυτές, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμά τους, δεν θα επιλύσουν το ελληνικό πρόβλημα και φοβάμαι ότι δεν θα αποτελέσουν ούτε καν την αφετηρία επίλυσής του. Διότι η βασική αιτία της κρίσης δεν είναι ούτε το χρέος, ούτε η πτώχευση, ούτε η παγκόσμια κρίση, ούτε το ευρώ, αλλά ούτε και τα συμπτώματα που υποκρύπτουν την πραγματική αιτία: η ελληνική κρίση είναι μια θεσμική κρίση. Είναι ταυτόχρονα κρίση απουσίας, ανεπάρκειας και αναποτελεσματικότητας θεσμών και σε πολλές περιπτώσεις κρίση κακών ποιοτικά θεσμών, θεσμών που παγιδεύουν την ελληνική κοινωνία αντί να την προστατεύουν και να την ενδυναμώνουν. Όποια κυβέρνηση προκύψει θα πρέπει να αντιμετωπίσει αυτή τη θεσμική αποτυχία.

Ο μεγάλος αμερικανός οικονομολόγος Mancur Olson είχε διακρίνει τις προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και πρόοδο μιας χώρας: ελεύθερη αγορά, κράτος δικαίου, θεσμικό πλαίσιο κατάλληλο για οικονομική ανάπτυξη και ελίτ που να καταλαβαίνουν οικονομικά. Ας αφήσουμε την τελευταία προϋπόθεση γιατί είναι μια πικρή ιστορία και ας μην ανοίξουμε τη συζήτηση για το κράτος δικαίου. Προφανώς η Ελλάδα είναι ένα κράτος δικαίου, αλλά σίγουρα δεν αποτελεί και πρότυπο.

Η ελληνική οικονομία αποτελείται μήπως από ελεύθερες ανταγωνιστικές αγορές; Αν δούμε τους πρόσφατους δείκτες, η εικόνα της Ελλάδας είναι τραγική. Στην Εκθεση για την Παγκόσμια Οικονομική Ελευθερία η Ελλάδα βρίσκεται στην ίδια θέση με τη Ρωσία (τυχαίο;), δηλαδή στην 81η θέση ανάμεσα σε 141 χώρες. Στην Εκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για την επιχειρηματικότητα η Ελλάδα κατατάσσεται 109η ανάμεσα σε 183 χώρες. Αυτό σημαίνει ότι τα θεσμικά και άλλα εμπόδια που θέτουμε στην επιχειρηματικότητα είναι χειρότερα από εκείνα στην Αίγυπτο, την Αιθιοπία, τη Ρουάντα και το Καζαχστάν, ενώ η Μποτσουάνα και η Ουγκάντα έχουν καλύτερη θέση στην κατάταξη ελευθερίας των αγορών. Στην έκθεση για την ανταγωνιστικότητα βρισκόμαστε στην 90ή θέση ανάμεσα σε 142 χώρες. Το ίδιο θλιβεροί είναι και όλοι οι σχετικοί δείκτες (π.χ. διαφθοράς, εμπιστοσύνης, επενδύσεων), που υποδεικνύουν αυτό που όλοι γνωρίζουμε: η ελληνική αγορά είναι ένας κρατικοδίαιτος παράδεισος ολιγοπωλίων, φοροφυγάδων και συντεχνιών.

Διαβάστε εδώ τη συνέχεια του άρθρου


Εδώ θα βρείτε το άρθρο όπως δημοσιεύθηκε στα Νέα (PDF)

Την ιδέα για τον τίτλο του άρθρου μου έδωσε η ταινία του Πέτρου Λύκα, Θέμα Συνειδήσεως (1973) σε σενάριο Σταύρου Τσιώλη (Παραγωγή: Finos Films). Εδώ μπορείτε να δείτε σκηνές από την ταινία. Δυστυχώς Τα Νέα άλλαξαν τον τίτλο του άρθρου σε: "Το νοικοκύρεμα και η ανάπτυξη".

Εδώ θα βρείτε links σε όλες τις εκθέσεις διεθνών οργανισμών που αναφέρονται στο άρθρο:

2011 Index of Economic Freedom
Doing Business 2012
World Investment Report 2011
The Global Competitiveness Report 2011-2012
2012 A.T. Kearney Foreign Direct Investment (FDI) Confidence Index
Transparency International Annual Report 2010
Corruption Perception Index 2011
2011 Legatum Prosperity Index (Social Capital Sub-Index)

Η σελίδα του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα

                      

Ανδρέας Πετρουλάκης (Καθημερινή 17/12/2012)