Η δύσκολη καταπολέμηση της φοροδιαφυγής

του Πάσχου Mανδραβέλη

Καθημερινή
7 Οκτωβρίου 2012

Παραξενεύτηκαν κάποιοι Γερμανοί συνάδελφοι όταν προ καιρού είδαν την απόδειξη από έναν ταξιτζή στο Βερολίνο. «Μπα, και πώς τα κατάφερες να την πάρεις; Μη μας πεις ότι σου την έδωσε οικειοθελώς», ρώτησαν. Λογικό. Ξέρουν και οι ίδιοι ότι το πρόβλημα της φοροδιαφυγής δεν είναι ελληνική πατέντα. Υπάρχει και στα πιο... προτεσταντικά σπίτια. Απλώς εκεί, υπάρχει κατ’ αρχάς ο φόβος της πραγματικής τιμωρίας (προφανώς δεν ισχύει το «έλα μωρέ τώρα! Πώς κάνουν έτσι; Από την απόδειξη του ταξιτζή θα σωθεί η Γερμανία;). Υπάρχει όμως κι ένα άλλο στοιχείο που δεν κάνει τη φοροδιαφυγή μάστιγα. Η διάρθρωση της οικονομίας.

Κακά τα ψέματα. Οι προσωπικές και μικρές επιχειρήσεις έχουν κίνητρο να φοροδιαφεύγουν. Κάθε απόδειξη που δεν κόβεται σημαίνει καθαρό κέρδος στην τσέπη του επιτηδευματία ή του μικροεπιχειρηματία. Αυτό δεν ισχύει για τις μεγάλες επιχειρήσεις, διότι κάθε απόδειξη που δεν κόβει ο υπάλληλος μιας αλυσίδας σούπερ μάρκετ είναι κέρδος του υπαλλήλου και ζημία του μετόχου. Στις μεγάλες επιχειρήσεις, οι αποδείξεις χρησιμεύουν και για τον εσωτερικό έλεγχο της εταιρείας. Στις μικρές επιχειρήσεις, ελεγκτής και ελεγχόμενος είναι ο ίδιος, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει το εσωτερικό αντικίνητρο για να μην κόβονται αποδείξεις.

Πολλοί μικρομεσαίοι

Το πρόβλημα της χώρας δεν είναι ότι οι Ελληνες είναι πιο φοροφυγάδες από τους Γερμανούς, αλλά το γεγονός ότι στους χίλιους Ελληνες αντιστοιχούν 73 μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ ο μέσος όρος της Ευρώπης των «27» είναι 40· στην Ολλανδία είναι 30 και στη Γερμανία 20 (Small and medium-sized enterprises. SME Performance Review, European Commission, 2008). Αυτό δεν σημαίνει μόνο διάχυτα κίνητρα φοροδιαφυγής –που μπορεί να είναι μικρή ανά μονάδα, αλλά αθροιζόμενη μας βγάζει τα τεράστια ελληνικά νούμερα–, σημαίνει κι άλλα πράγματα. Πρώτον, ο έλεγχός της από τις αρχές καθίσταται δυσκολότερος. Είναι διαφορετικό να έχεις προς έλεγχο χίλιες εταιρείες και διαφορετικό 100.000. Από ένα σημείο και μετά, το κόστος ελέγχου γίνεται μεγαλύτερο από το όφελος.

Περισσότερα