Φτιάξε τον μύθο σου στην Ελλάδα

του Δημήτρη Τζίνη

Protagon.gr
7 Οκτωβρίου 2012

Σ’ αυτή τη χώρα έχουμε μάθει να ζούμε με μύθους. Αυτοί παίρνουν την μορφή είτε μιας εξιδανικευμένης εικόνας του Ελληνισμού, είτε «προσαρμόζουν» την πραγματικότητα για να χωρέσει στα «δικά μας» καλούπια. Φυσικά η κάθε χώρα έχει ανάγκη να φτιάξει τον δικό της εθνικό μύθο, αυτή τη «ζωογόνο για την κοινωνία δύναμη» που αποτελεί η «μυθολογική συγκρότηση της πολιτισμικής βάσης του (σ.σ. καλώς εννοούμενου) πατριωτισμού» (καθ. Γιώργος Πρεβελάκης, Η Καθημερινή, 20.05.2012). Όμως εδώ δεν μιλάμε για αυτήν την συγκολλητική ουσία που ενώνει τον πληθυσμό σχηματοποιώντας θεμελιώδεις καταστάσεις και γεγονότα έτσι ώστε να είναι πιο κατανοητά και περισσότερο θελκτικά στα μάτια του μέσου πολίτη. Μιλάμε για την πλήρη διαστροφή της πραγματικότητας, όπου ένα γεγονός παίρνει την εντελώς αντίστροφη ερμηνεία από αυτή που υποδεικνύει η ορθολογική συλλογιστική.

Αδιαμφισβήτητα ο δημοφιλέστερος μύθος των τελευταίων ετών είναι ότι το μνημόνιο φταίει για όλα τα δεινά της χώρας. Όμως το μνημόνιο δεν ήταν το πρόβλημα, ήταν η λύση που μας προτάθηκε για να (προσπαθήσουμε να) λύσουμε το πρόβλημα του τεράστιου δημόσιου χρέους. Κακή, άδικη, πρόχειρη αλλά λύση. Υποστηρίζοντας ότι το μνημόνιο ήταν το πρόβλημα αναιρούμε κάθε σχέση αιτιότητας. Και κάπως έτσι, αντί να δούμε τι κάναμε εμείς λάθος και να προσπαθήσουμε να το διορθώσουμε (σπάταλο κράτος, διαφθορά, κομματοκρατία κλπ.), ξοδεύαμε –κοινωνία και κόμματα– πολύτιμο χρόνο για να βρούμε τι έκαναν λάθος οι άλλοι. Προφάσεις εν αμαρτίες.

Παρεμφερής με τον πρώτο μύθο και με παρόμοια συλλογιστική: Φταίει το μοντέλο της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής ανάπτυξης, αυτό κατέρρευσε με την κρίση. Αλήθεια; Μα ο φιλελευθερισμός σαν πολιτική ιδεολογία δεν ήταν ποτέ δημοφιλής στην Ελλάδα. Έπειτα, η ελληνική οικονομία, κατά βάση κρατικοδίαιτη, συγκεντρωτική και επιδοτούμενη, με ένα κράτος που ήταν πανταχού παρών και που φρόντιζε να «ρυθμίζει» τα πάντα (ακόμα και σήμερα μιλάμε για κλειστά επαγγέλματα!) μάλλον μοιάζει περισσότερο με το σοβιετικό μοντέλο παρά με μια δυτικού τύπου φιλελεύθερη οικονομία της αγοράς.

Περισσότερα