Ταξίδια στον νέο Τρίτο Κόσμο

του Στέφανου Κασιμάτη

Καθημερινή
25 Οκτωβρίου 2011

Συνιστώ ανεπιφύλακτα στους αγγλόφωνους αναγνώστες το νέο βιβλίο του Μάικλ Λιούις (συγγραφέα του άρθρου στο Vanity Fair για το Βατοπέδιο, που είχε κάνει μεγάλη εντύπωση στο ελληνικό κοινό), με τον τίτλο Boomerang: The Meltdown Tour, όπου ο διακεκριμένος δημοσιογράφος πραγματεύεται τα αίτια και τις μορφές της κρίσης σε τρεις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας: Ισλανδία, Ιρλανδία και Ελλάδα. Παρεμπιπτόντως, να σημειωθεί ότι για την ευρωπαϊκή έκδοση του βιβλίου ευλόγως προτιμήθηκε ο υπότιτλος «Περιήγηση της τήξης», ενώ στην αμερικανική έκδοση ο υπότιτλος είναι Travels in the New Thirld World, δηλαδή Ταξίδια στον νέο Τρίτο Κόσμο. (Ναι, σωστά καταλάβατε. Εννοεί και εμάς...).

Ο Λιούις, εκτός του ότι γνωρίζει καλά τη νέα οικονομία, αφού έχει εργασθεί για χρόνια στη Γουόλ Στριτ, διαθέτει επίσης το χάρισμα του χιούμορ, που κάνει την ανάγνωση του βιβλίου απολαυστική, αλλά και την ικανότητα να γράφει εξαιρετικά. Με λίγα λόγια, το βιβλίο είναι ιδεώδες για όσους δεν γνωρίζουν καλά τα οικονομικά της κρίσης στις συγκεκριμένες χώρες και θα ήθελαν να τα καταλάβουν.

Μεταφράζω ένα μικρό δείγμα, επειδή φωτίζει με ενδιαφέροντα τρόπο τις πρόσφατες δηλώσεις του πρωθυπουργού μας: «Ο τρόπος με τον οποίο ολόκληρα έθνη εκτοξεύθηκαν όταν το χρήμα ήταν εύκολα διαθέσιμο, προφανώς, μας λέει πολλά γι’ αυτά: τις επιθυμίες τους, τους περιορισμούς τους, τη μυστική αίσθηση του εαυτού τους. Το πώς αντέδρασαν όταν τους πήραν τα χρήματα ήταν ομοίως αποκαλυπτικό. Στην Ελλάδα το χρήμα το δανειζόταν το κράτος: τα χρέη είναι χρέη του ελληνικού λαού, αλλά ο λαός δεν θέλει μερίδιο σε αυτά. Οι Ελληνες έχουν ήδη κατεβεί στους δρόμους, με βία, και ήσαν πολύ γρήγοροι στον εντοπισμό άλλων εκτός Ελλάδος, για να προσάψουν την ευθύνη: καλόγεροι, Τούρκοι, ξένοι τραπεζίτες».

Υποθέτω ότι αυτήν ακριβώς την ανευθυνότητα μεγάλου μέρους των πολιτών (δεν χρωστάω, δεν πληρώνω, δεν γουστάρω κ.λπ.) εκθειάζει ο Γιώργος ως «υπερηφάνεια ενός λαού που δικαιούται τον σεβασμό». Ως άλλος Βίκτορ Φρανκενστάϊν, ακόμη και τώρα ο Γιώργος εννοεί να χαϊδεύει το τέρας που δημιούργησε το κόμμα του, αντί να προσπαθεί να εξηγήσει την πραγματικότητα σε όσους τουλάχιστον έχουν την έφεση να ακούσουν. Προφανώς, δεν έχει διαβάσει τον Φρανκενστάιν της Μαίρης Σέλλεϋ, διότι στην περίπτωση αυτή θα ήξερε ότι ο δημιουργός του τέρατος δεν μπορεί να ξεφύγει από τη μοίρα του δημιουργήματός του. Αλλά τι απαιτήσεις έχω κι εγώ; Εδώ δεν ήξερε ότι στο τέλος της Οδύσσειας τη γλιτώνει μόνον ο Οδυσσέας, τότε που ανακοίνωνε τη χρεοκοπία από το Καστελλόριζο...

Περισσότερα