Eνα βήμα προόδου στις μεταρρυθμίσεις

του Στέφανου Κασιμάτη

Καθημερινή
11 Σεπτεμβρίου 2012

Hταν ένα αποφασιστικό βήμα για τις αποκρατικοποιήσεις, που καθυστέρησε εννέα ολόκληρα χρόνια και όταν, επιτέλους, έγινε την περασμένη εβδομάδα πέρασε σχετικά απαρατήρητο. Εννοώ την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που υπεγράφη με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου την περασμένη Πέμπτη, βάσει της οποίας όχι μόνο καταργείται το ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής του Δημοσίου σε μια σειρά κρατικών επιχειρήσεων (ΔΕΗ, ΕΛΠΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΟΠΑΠ, Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς, Θεσσαλονίκης κ. ά.), μα προπαντός καθιερώνεται ο ρυθμιστικός ρόλος των Ανεξαρτήτων Αρχών στη λειτουργία των αγορών από τις οποίες αποσύρεται το Δημόσιο.

Με την ανάθεση ρυθμιστικού ρόλου στις Ανεξάρτητες Αρχές λύνεται κυρίως το πρόβλημα της εκχώρησης σε ιδιώτες των υποδομών και του δικτύου διανομής σε αγορές όπως λ. χ. της ενέργειας. Εφόσον οι Ανεξάρτητες Αρχές θα ορίζουν, πρώτον, το ποσοστό κερδοφορίας από τη χρήση του δικτύου (και όχι την τελική τιμή των υπηρεσιών), δεύτερον, την αναγκαιότητα των επενδύσεων στο δίκτυο και, τρίτον, την ομαλή χρήση του, το δημόσιο συμφέρον από την εκχώρηση σε ιδιώτες υποδομών που δημιουργήθηκαν με δημόσιες επενδύσεις δεκαετιών διασφαλίζεται.

Η σχετική τεχνογνωσία δεν είναι ελληνική επινόηση. Δοκιμάστηκε και τελειοποιήθηκε στη Βρετανία επί κυβερνήσεων Θάτσερ και εφαρμόσθηκε αργότερα με επιτυχία και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην Ελλάδα, έγινε σοβαρή προσπάθεια για την εισαγωγή της στην τελευταία κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη επί υπουργίας Νίκου Χριστοδουλάκη, με αφορμή το σχέδιο ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ. Κατά ιστορικώς παράδοξο τρόπο, ωστόσο, η προσπάθεια ματαιώθηκε, όταν την εξουσία ανέλαβε το 2004 η κεντροδεξιά κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή, το πρόγραμμα της οποίας -εμπνεύσεως Γεωργίου Σουφλιά- όριζε την κυριότητα του κράτους στα λεγόμενα «φυσικά μονοπώλια». Eτσι η ευκαιρία χάθηκε και ο κρατικός -στην πραγματικότητα, κομματικός- έλεγχος σε βασικές αγορές διατηρήθηκε.

Ο ρυθμιστικός ρόλος των Ανεξαρτήτων Αρχών σημαίνει ουσιαστικά τη διαπραγμάτευση και, εντέλει, την εξισορρόπηση μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού συμφέροντος, χωρίς την παρεμβολή κομματικών και πελατειακών σκοπιμοτήτων. Eχω την εντύπωση ότι στον τομέα των μεταρρυθμίσεων, μέχρι τώρα τουλάχιστον, η συγκεκριμένη απόφαση του υπουργικού συμβουλίου είναι το σημαντικότερο έργο τούτης της κυβέρνησης και οφείλεται, προφανώς, στην παραγωγική συνεργασία του Αντώνη Σαμαρά με τον Γιάννη Στουρνάρα.

Περισσότερα