Κύπρος: «Νέο πρότυπο» ή «ειδική περίπτωση»;

της Μιράντας Ξαφά

Athens Voice
16 Απριλίου 2013

Μετά από ένα δραματικό γύρο διαπραγματεύσεων και την απόρριψη της πρώτης συμφωνίας από το κυπριακό κοινοβούλιο, η κυπριακή κυβέρνηση κατέληξε σε οριστική συμφωνία με την τρόικα στις 25 Μαρτίου. Σε αντάλλαγμα, η κυβέρνηση της Κύπρου θα λάβει δάνειο 10 δις ευρώ από την τρόικα για να καλύψει το δημοσιονομικό έλλειμμα την τριετία 2013-16, ενώ παράλληλα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεσμεύτηκε ότι θα προσφέρει απεριόριστη ρευστότητα στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα.

Tο νέο στοιχείο της συμφωνίας ήταν η δέσμευση των καταθέσεων πάνω από 100.000 ευρώ στη Λαϊκή Τράπεζα και στην Τράπεζα Κύπρου μέχρι να προσδιοριστεί το ύψος των κεφαλαίων που θα χρειαστούν, αντίστοιχα, για την εκκαθάριση ή την ανακεφαλαιοποίησή τους. Η προσέγγιση αυτή στην εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου διαφέρει από αυτή που ακολουθήθηκε στην Ιρλανδία, όπου το κράτος εγγυήθηκε το σύνολο των υποχρεώσεων των τραπεζών – όχι μόνο τις καταθέσεις, αλλά και τα ομολογιακά και διατραπεζικά δάνεια που είχαν συνάψει. Αυτή η εγγύηση οδήγησε στον τριπλασιασμό του δημοσίου χρέους της Ιρλανδίας μέσα σε μία τριετία.

Διάγραμμα 1. Μερίδιο τραπεζικού χρέους στο σύνολο των υποχρεώσεων των τραπεζών

Για να αποτραπεί μία τέτοια εξέλιξη στην Κύπρο, συμφωνήθηκε η κάλυψη των ζημιών των τραπεζών με το κούρεμα των μη εγγυημένων καταθέσεων άνω των 100.000. Εναλλακτικά, θα έπρεπε να αναλάβει το κράτος –δηλ. οι Κύπριοι φορολογούμενοι– το κόστος διάσωσης των τραπεζών, πράγμα που θα καθιστούσε το δημόσιο χρέος μη βιώσιμο. Το κούρεμα των ομολόγων του κυπριακού δημοσίου δεν αποτελούσε λύση διότι θα αύξανε τις ζημίες των κυπριακών τραπεζών, που διακατέχουν το μεγαλύτερο μέρος τους. Ούτε η απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των κυπριακών τραπεζών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ήταν εφικτή διότι δεν έχει ολοκληρωθεί το θεσμικό πλαίσιο της τραπεζικής ένωσης, αλλά και διότι οι πλεονασματικές χώρες δεν είχαν την πρόθεση να επιβαρύνουν τους δικούς τους φορολογούμενους για να διασώσουν Ρώσους ολιγάρχες.

Περισσότερα