Τον Καμμένο; Γιατί όχι τη Μέρκελ;

του Δημοσθένη Κούρτοβικ

Τα Νέα
6 Απριλίου 2013

Όσο όμορφα και αν ηχεί στα αυτιά μας η έννοια του δημοκρατικού διαλόγου, η αλήθεια είναι ότι ο λαϊκισμός είναι σύμφυτος με την πολιτική, σε δημοκρατίες όσο και σε δικτατορίες. Είναι ουτοπικό και αφελές να νομίζουμε πως μπορεί να υπάρξει μια πολιτική σκηνή όπου οι αντιπαραθέσεις γίνονται πάντοτε και αποκλειστικά με ορθολογικά επιχειρήματα. Για να έχουν απήχηση στον λαό τα καλά επιχειρήματα και τα καλά προγράμματα, πρέπει να υποστηρίζονται από κάποιας μορφής ψυχοκινητική ρητορική, κάποια διέγερση του λαϊκού θυμικού.

Έχει όμως και ο λαϊκισμός διαβαθμίσεις ποιότητας. Εχει και αυτός διαφοροποιήσεις ως προς την πολιτική σοβαρότητα και την ιστορική φορά του, διαφοροποιήσεις εξαρτώμενες από τον προσανατολισμό που θέλει να δώσει στο λαϊκό συναίσθημα. Αλλος ο λαϊκισμός του μεταρρυθμιστή και άλλος του πολιτικάντη. Αλλος αυτός που αποκρίνεται σε πραγματικές επαναστατικές συνθήκες και άλλος εκείνος που τις φαντασιώνεται. Αλλος ο χυμώδης λαϊκιστικός λόγος του Κολοκοτρώνη, ας πούμε, και άλλος ο αγκυλωμένος του Αλαβάνου ή του Λαφαζάνη. Αλλος του παμπόνηρου Ανδρέα Παπανδρέου (π.χ. με εκείνο το αδιόρατα και για τους πολλούς αόρατα ειρωνικό για «τα μπάνια του λαού») και άλλος του Χαρίλαου Φλωράκη, ο οποίος την ίδια εποχή αντιδρούσε στην καθιέρωση της εκ περιτροπής κυκλοφορίας των ΙΧ στο κέντρο της Αθήνας υπερασπιζόμενος τον «λαουτζίκο», που δεν θα μπορούσε να κάνει ελεύθερα τη βόλτα του στην πόλη. Εχει και ο λαϊκισμός την αισθητική του. Οπως μπορεί να έχει, ή να μην έχει, ερείσματα στις πραγματικές δυνατότητες μιας χώρας. Αλλος, για παράδειγμα, ο λαϊκισμός του Μπέπε Γκρίλο και άλλος του Τσίπρα ή του Καμμένου.

Περισσότερα