Μια κρίσιμη καμπή

του Μιχαήλ Γ. Ιακωβίδη

Καθημερινή
2 Ιουνίου 2013

Το προηγούμενο καλοκαίρι, ο κ. Σαμαράς, αντιλαμβανόμενος τον σημαντικό κίνδυνο πτώχευσης της Ελλάδας και εξόδου από την Ε.Ε., ανέκρουσε πρύμναν και αντιμετώπισε τα μακροοικονομικά προβλήματα, αφήνοντας στην άκρη τις ρητορείες περί μνημονιακών πολιτικών. Ο τελευταίος χρόνος ήταν ένας δύσκολος αγώνας δρόμου για την ανάκτηση της ελληνικής αξιοπιστίας. Οι αριθμοί βγήκαν στο μακροοικονομικό επίπεδο και οι πιστωτές μας πείστηκαν να μας στηρίξουν. Κάτω από αυτήν την αισιόδοξη εικόνα όμως, οι δυσκολίες παραμένουν, και είναι αμφίβολο το κατά πόσον η κυβέρνηση έχει αντιληφθεί πόσο σημαντική είναι η σημερινή καμπή.

Το βασικότερο πρόβλημα, όπως όλοι αναγνωρίζουν, είναι διαρθρωτικό. Είναι η κακή ποιότητα παροχής κρατικών υπηρεσιών σε σημαντικούς τομείς όπως η Υγεία, η Εκπαίδευση και η Πρόνοια. Είναι η αδυναμία αποτελεσματικής συλλογής φόρων και οι στρεβλώσεις που δημιουργεί στην οικονομία. Είναι ο περιορισμένος ανταγωνισμός, ο οποίος σημαίνει ότι οι τιμές στην Ελλάδα δεν πέφτουν όσο το κόστος. Είναι το ότι η οικονομία μας είναι εσωστρεφής και ότι ακόμη και μεγάλες αυξήσεις στις εξαγωγές έχουν μικρό συνολικό αποτέλεσμα στο ΑΕΠ. Είναι ότι η παραγωγή είναι δυσανάλογα καταμερισμένη σε μικρότερες, παραδοσιακές και συχνά αναποτελεσματικές επιχειρηματικές μονάδες, που λειτουργούν ως επέκταση οικογενειακών δομών.

Η λύση για τα προβλήματα αυτά είναι προφανής. Πρώτον, με τη δραματική συρρίκνωση των διαθέσιμων δημόσιων πόρων και τις καλπάζουσες κοινωνικές ανάγκες που δημιουργεί η ύφεση, πρέπει να εξορθολογιστεί ο ευρύτερος τομέας – όχι για να περιοριστούν δαπάνες, όσο για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα του κράτους. Δεύτερον, πρέπει να λειτουργήσει καλύτερα ο ανταγωνισμός. Τρίτον, πρέπει να γίνουν επενδύσεις, για να μπορέσουν υγιείς και νέες παραγωγικές επιχειρήσεις να λάβουν τη θέση όσων κλείνουν, και να εκμεταλλευτούν το (νέο και άνεργο) εργασιακό δυναμικό. Αλλά για να γίνει αυτό, θα πρέπει το ρυθμιστικό περιβάλλον να βοηθά ή, τουλάχιστον, να μην εμποδίζει την επιχειρηματική πρωτοβουλία. Πρόσφατες προσπάθειες όπως το επιχειρηματικό παρατηρητήριο του ΣΕΒ έχουν καταδείξει το μέγεθος του προβλήματος: Ακόμη και εάν βρεθούν κεφάλαια (ελληνικά ή κινεζικά), με το τρέχον καθεστώς οι επενδύσεις θα «κολλήσουν», βυθίζοντάς μας στον φαύλο κύκλο της ύφεσης.

Περισσότερα