Ρόμπερτ Μαντέλ: Η έξοδος από το ευρώ θα σας γύριζε μεμιάς 20 χρόνια πίσω

Συνέντευξη στον Μάρκο Καρασαρίνη

Το Βήμα
29 Ιουλίου 2012

Ο Ρόμπερτ Μαντέλ αποκαλείται κατά περίπτωση «πατέρας» ή «παππούς» του ευρώ, και όχι άδικα. Ήταν η δική του πρωτοποριακή εργασία στη δεκαετία του 1970 αναφορικά με τη νομισματική δυναμική και τις βέλτιστες νομισματικές περιοχές (optimal currency areas) που αποτέλεσε το θεμέλιο της οικοδόμησης του ευρώ. Για αυτά τα επιτεύγματά του ο κορυφαίος καναδός οικονομολόγος, καθηγητής σήμερα στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, έλαβε το 1999 το βραβείο Νομπέλ Οικονομίας. Προσκεκλημένος του προέδρου της Εταιρείας Μελέτης Προβλημάτων Συλλογικών (ΕΜΠΡΟΣ), κ. Πέτρου Δούκα, βρέθηκε στις 25 Ιουλίου στην Αθήνα για μία ομιλία για τις διεθνείς και τις ελληνικές πτυχές της οικονομικής κρίσης. Στη συνέντευξή του στο Βήμα επισημαίνει την ανάγκη παρεμβάσεων εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και έκδοσης ευρωομολόγου, ενώ τονίζει ότι η έξοδος από το ευρώ δεν αποτελεί λύση για την Ελλάδα.

Η Ισπανία είδε την εβδομάδα που μας πέρασε τα επιτόκια δανεισμού της να ανεβαίνουν σε απαγορευτικά επίπεδα. Θα λέγατε ότι εκείνη αποτελεί πλέον το επίκεντρο της κρίσης χρέους;

«Η κατάσταση της Ισπανίας είναι σαφώς πολύ δύσκολη και κατά τη γνώμη μου ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι με την πλειοψηφία που διαθέτει δεν πρέπει να διστάσει ούτε στιγμή να προβεί σε περικοπές δαπανών, παρά το γεγονός ότι αύξησε ήδη τον ΦΠΑ. Από την άλλη πλευρά όμως, θεωρώ ότι το γεγονός των ημερών είναι η δήλωση του Μάριο Ντράγκι, του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ότι δεν πρόκειται να αφήσει το ευρώ να καταρρεύσει. Ηταν μια πολύ ισχυρή και ξεκάθαρη δήλωση, στην οποία ανταποκρίθηκαν άμεσα οι αγορές με σημαντική άνοδο τόσο του Dow Jones όσο και των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων».

Μεταξύ των ευρωπαϊκών οικονομιών του Νότου ποια βρίσκεται στη δυσχερέστερη θέση σήμερα;

«Η χώρα που διατρέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο εξόδου από το ευρώ είναι η Ελλάδα. Είδα ότι κάποιοι αναλυτές της Citigroup υπολογίζουν σε 90% τις πιθανότητες αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ. Προσωπικά διαφωνώ. Είχα πει τον Ιούνιο ότι κατά την εκτίμησή μου θα έδινα ένα 25% σε αυτό το ενδεχόμενο και σήμερα δεν θεωρώ ότι αυτό το ποσοστό έχει αυξηθεί. Η παραμονή στο ευρώ αποτελεί την καλύτερη δυνατότητα για τη χώρα, δεν χωρά συζήτηση επ' αυτού - η έξοδος θα τη γύριζε μεμιάς 20 χρόνια πίσω και θα περνούσε πολύς καιρός έως ότου επανέλθει σε επίπεδο ποιότητας ζωής σαν το σημερινό. Η άνοδος του ελληνικού ΑΕΠ, αν και ως ένα βαθμό οφειλόταν στις κρατικές δαπάνες, υπήρξε από τις υψηλότερες πανευρωπαϊκά ως το 2008. Η ωφέλεια τα προηγούμενα χρόνια υπήρξε τεράστια, ακόμη και όταν συνυπολογίζει κάποιος πλέον τη μεγάλη πτώση του ΑΕΠ κατά 15% - 20% την τελευταία τετραετία. Αναφορικά με την Ισπανία και την Ιταλία τώρα, δεν είμαι ακόμα σίγουρος για το ποια βρίσκεται σε χειρότερη θέση. Το δημόσιο χρέος της Ισπανίας είναι πολύ χαμηλότερο από εκείνο της Ιταλίας, όμως θα πρέπει να αθροίσουμε και τα χρέη των περιφερειών. Οι επαρχίες της Ιταλίας επίσης έχουν χρέη, το θετικό ωστόσο είναι ότι στη δική της περίπτωση το ιδιωτικό χρέος εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλό».

Περισσότερα