Η κρίση δεν γεννήθηκε χθες

του Γιώργου Παγουλάτου

Καθημερινή
9 Ιανουαρίου 2011

H Ελλάδα τη δεκαετία του ’80 έκανε ένα μεγάλο άλμα προς την Ευρώπη: απέκτησε κοινωνικό κράτος. Το κακό ήταν ότι απέκτησε ένα ελληνικού και όχι ευρωπαϊκού τύπου κοινωνικό κράτος. Αντί για υπηρεσίες πρόνοιας και στήριξη της μητρότητας με επιδόματα, υπηρεσίες και παιδικούς σταθμούς, η Ελλάδα συνταξιοδοτούσε μητέρες στα 45 και τα 50, όταν τα παιδιά τους είχαν ενηλικιωθεί.

Από τη δεκαετία του ’80, η Ελλάδα απέκτησε επίσης ευρωπαϊκού ύψους δημόσιες δαπάνες, διατηρώντας όμως ελληνικού τύπου παραοικονομία. Μεταξύ 1976-2009, ο πληθυσμός δημοσίων υπαλλήλων αυξήθηκε κατά 150%, έναντι αύξησης 34% της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα. Το μισθολογικό κόστος του ελληνικού Δημοσίου το 2000 παρέμενε κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, αλλά μέχρι το 2009 τον είχε ξεπεράσει. Το χάσμα δαπανών - εσόδων, όπως ξέρουμε, ξεπέρασε το 15% του ΑΕΠ το 2009, οδηγώντας μας στο έλεος των πιστωτών μας.

Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’90 και στη δεκαετία του 2000, η Ελλάδα συνέκλινε προς το κατά κεφαλήν εισόδημα της Ε. Ε. Οι υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης μέχρι το 2008 μείωσαν δραστικά την εισοδηματική μας απόσταση από την Ευρώπη. Το ίδιο διάστημα όμως, οι κυβερνήσεις μας απέτυχαν να αξιοποιήσουν την υψηλή ανάπτυξη για να μειώσουν το δημόσιο χρέος, όπως έκαναν άλλες χώρες (π. χ. Βέλγιο), ενώ τα τελευταία χρόνια το εκτόξευσαν στα ύψη. Από τη δεκαετία του ’90, η Ελλάδα συνέκλινε επίσης –αρνητική σύγκλιση αυτή– με τα ευρωπαϊκά επίπεδα ανεργίας. Η κοινωνία άνοιγε και η δομή της απασχόλησης άλλαζε: οι γυναίκες, που μέχρι το ’80 συνήθιζαν να δηλώνουν επάγγελμα «οικοκυρά», μάζεψαν προσόντα και διεκδίκησαν επαγγελματική απασχόληση. Με την προσφορά εργασίας αυξήθηκαν και τα επίπεδα ανεργίας. Επίσης, κατά τις δεκαετίες ’90 και 2000, η ευημερούσα Ελλάδα, από άλλοτε χώρα εξαγωγής έγινε χώρα εισαγωγής μεταναστών, κάτι που επίσης αύξανε την ανεργία.

Περισσότερα