Καθημερινή
4 Μαρτίου 2012
Τα πολιτικά κόμματα ορίζονταν, μέχρι πρόσφατα, ως εθελοντικές ενώσεις πολιτών που οργανωμένα εξέφραζαν κοινωνικές ομάδες και συλλογικά συμφέροντα, ιδεολογίες και πολιτικά σχέδια για το μέλλον. Οργανικά μέλη της κοινωνίας των πολιτών, τα κόμματα θεωρούνταν οι φορείς εκείνοι που συνέδεαν τις διεκδικήσεις τμημάτων της κοινωνίας με το κράτος. Υπό μία έννοια, τα κόμματα αποτελούσαν τους αγωγούς που μετέφεραν αιτήματα και επιδιώξεις από τα κάτω (πολίτες) προς τα πάνω (κράτος).
Οι μεταβολές που συντελέστηκαν σε πολλά επίπεδα εδώ και αρκετές δεκαετίες μετέτρεψαν τα κόμματα από εκφραστές της κοινωνίας σε τμήματα του κράτους, ακριβέστερα σε καταληψίες του κράτους και των κρατικών θεσμών. Η σχέση των κομμάτων με το κράτος είναι πλέον τόσο στενή, ώστε να αδυνατεί κανείς να διακρίνει ποια είναι τα σύνορα ανάμεσά τους. Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι η μεταμόρφωση των κομμάτων σε ισχυρούς μηχανισμούς, που αναπαράγονται υφαρπάζοντας πόρους που προέρχονται από τους πολίτες, ενεργώντας υποτίθεται στο όνομά τους.
Οι συνέπειες αυτής της κατάστασης έχουν περιγραφεί κατ’ επανάληψη. Τα κόμματα δεσμεύουν πλούτο αντί να απελευθερώνουν, βάζουν εμπόδια στην ελευθερία αντί να της ανοίγουν τον δρόμο, ενισχύουν τη διαφθορά αντί να την καταπολεμούν, εμποδίζουν την ανάπτυξη αντί να την προωθούν. Διαμορφώνοντας μια κλειστή ολιγοπωλιακή αγορά που συντηρείται από το κράτος, τα κόμματα, από εκφραστές της κοινωνίας έχουν γίνει οι δυνάστες της και σε κάθε περίπτωση έχουν αυτονομηθεί από αυτήν. Ολοένα πιο σπάταλα και άπληστα, λεηλατούν τα χρήματα των ανήμπορων να αντιδράσουν φορολογουμένων.
Βιώνουμε αναμφίβολα μια ασφυκτική κατάσταση. Είναι όμως κατανοητό, πως α-κομματική δημοκρατία δεν μπορούμε να φανταστούμε να υπάρχει, προς το παρόν τουλάχιστον. Καμιά κοινοβουλευτική δημοκρατία δεν μπορεί ουσιαστικά να λειτουργεί αν δεν υπάρχουν πολιτικά κόμματα, που να επιτελούν ουσιώδεις ρόλους μέσα στο πλαίσιο αυτής. Η λύση, λοιπόν, δεν πρέπει να αναζητηθεί προς την κατεύθυνση μιας υποτιθέμενης κατάργησης των πολιτικών κομμάτων. Αυτό εκτός από αφελές και εντελώς ανέφικτο, μόνο ως προθάλαμος του αυταρχισμού θα μπορούσε να λειτουργήσει.
Περισσότερα
No comments:
Post a Comment