Απενοχοποιηθείτε μέχρι τελικής (εκ) πτώσεως!

του Δημοσθένη Κούρτοβικ

Τα Νέα
29 Μαΐου 2010

Διαβάζοντας τον τελευταίο καιρό στον Τύπο, κυρίως τον ξένο, οικονομικά ρεπορτάζ και παλεύοντας κάθε τόσο με τη σχετική αδαημοσύνη μου σ΄ αυτό το πεδίο, έμαθα μεταξύ άλλων το εξής: οι λεγόμενοι κερδοσκόποι, που δεν είναι μόνο περιώνυμοι αλιτήριοι τύπου Σόρος ή Πώλσον ούτε μόνο τα hedge funds αλλά και κανονικότατες τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες, συνταξιοδοτικά ταμεία, βασίζουν τους υπολογισμούς τους σε πολύ περισσότερα δεδομένα απ΄ ό,τι το χρέος και τα ελλείμματα μιας χώρας. Τροφοδοτούν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές τους με πλήθος στοιχεία για το εμπορικό ισοζύγιο, τη δομή της οικονομίας, τον χαρακτήρα της δημόσιας εκπαίδευσης, το δημογραφικό προφίλ, τη διάρθρωση του εργατικού δυναμικού, τη γεωπολιτική ισχύ της χώρας, το πολιτικό σύστημά της κι ένα σωρό άλλα, που δεν τα βάζει ο νους μας. Η επεξεργασία όλων αυτών καταλήγει σε δείκτες που τους λένε ποιες χώρες είναι πιο ευάλωτες μεσο-μακροπρόθεσμα , ώστε να τους συμφέρει να στοιχηματίσουν στη χρεοκοπία αυτών των χωρών ή απλώς να μην επενδύουν στα ομόλογά τους. Αυτό σημαίνει ότι οι αναλύσεις που εμφανίζουν την Ελλάδα ως μία από τις πολλές εστίες κρίσης του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος και τίποτα περισσότερο παραγνωρίζουν καίριες ελληνικές ιδιαιτερότητες, οι οποίες κάνουν τη δική μας θέση πολύ πιο δυσοίωνη σε σύγκριση με άλλες χώρες που έχουν υψηλό χρέος και έλλειμμα. Πέρσι νομίζαμε πως η Ελλάδα δοκιμάστηκε από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση πολύ λιγότερο από άλλα κράτη επειδή είχε πιο αδύναμη και καθυστερημένη οικονομία. Τώρα βλέπουμε ότι δοκιμάζεται πολύ περισσότερο ακριβώς επειδή έχει τέτοια οικονομία. Αλλά τι είναι η οικονομία; Δεν είναι τάχα η συνισταμένη των κοινωνικών, πολιτικών και πολιτισμικών δυνάμεων που δρουν σε μια χώρα;

Όσοι από εμάς έχουμε ζήσει έστω για λίγο σε ξένες χώρες, ακόμα και από αυτές που απειλούνται ή και πλήττονται ήδη από την κρίση, μπορούμε ίσως να εκτιμήσουμε καλύτερα πόσο αντιπαραγωγική ήταν όχι μόνον η οικονομία μας αλλά ολόκληρη η κουλτούρα μας των τελευταίων δεκαετιών. Η Φινλανδία για παράδειγμα, που συμβαίνει να γνωρίζω καλά, έπαθε αληθινό οικονομικό σοκ μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής ΄Ενωσης, που απορροφούσε το ένα πέμπτο των εξαγωγών της (ήταν σαν να έχανε ξαφνικά η Ελλάδα όλο τον τουρισμό της). Μπορούσες όμως να προ βλέψεις ότι θ΄ ανέκαμπτε γρήγορα και θα έφτανε εκεί όπου βρίσκεται σήμερα, αν ήξερες πόσο θαυμαστό εκπαιδευτικό σύστημα, πόσο δημιουργικό ερευνητικό τομέα, πόσο υγιή και δραστήρια επιχειρηματική τάξη, πόσο αποτελεσματικό κράτος και πόσο φίλεργο λαό είχε.

Περισσότερα