Τα σχέδια του Ντράγκι

της Ελίζας Παπαδάκη

Τα Νέα
6 Σεπτεμβρίου 2012

Παρά τις επαναλαμβανόμενες διαβεβαιώσεις των ευρωπαίων ηγετών για την προσήλωσή τους στην Ευρώπη και το ευρώ, η απειλή να διαλυθεί η νομισματική ένωση είναι παρούσα. Διότι οι διαβεβαιώσεις παραμένουν γενικόλογες. Βήματα έχουν γίνει, σημαντικά μάλιστα, αλλά εξακολουθούν να απέχουν από το αναγκαίο ενιαίο, συγκεκριμένο σχέδιο για να ξεπεραστεί η κρίση και να προχωρήσουν από κοινού οι χώρες της ευρωζώνης. Ισχυρό εμπόδιο είναι οι εντεινόμενες τάσεις στις εθνικές κοινωνίες κατά της ευρωπαϊκής ενοποίησης και αλληλεγγύης, της δυσπιστίας μέχρι και εχθρικής προκατάληψης σε κάθε χώρα απέναντι στις υπόλοιπες, στις βόρειες ιδίως κατά των νοτίων που δοκιμάζονται από την κρίση του χρέους, αλλά και αντίστροφα∙ τις καλλιεργούν πολιτικοί και διαμορφωτές της κοινής γνώμης, υπηρετώντας ποικίλα επιμέρους βραχυχρόνια συμφέροντα. Ετσι, ενώ ορκίζονται στην Ευρώπη, οι σημερινοί πρωθυπουργοί ή πρόεδροι φαίνεται να βρίσκονται σε αδυναμία να τις αποκρούσουν άμεσα και αποφασιστικά, καθώς απέναντι στα εθνικά τους ακροατήρια αισθάνονται κατά πρώτο λόγο υπόλογοι, σε αυτά προσβλέπουν για να επανεκλεγούν.

Με τις ανησυχητικές τάσεις επανεθνικοποίησης πολιτικών και ιδεολογιών ίσως να επιβίωνε για κάποιο χρόνο η Ευρώπη, ώσπου να ωριμάσουν οι συνθήκες για την υπέρβασή τους, με την προϋπόθεση ότι θα καταβάλλονταν πολύ πιο έντονες προσπάθειες για να συγκρατηθούν λαϊκοί φόβοι και να μεταστραφεί μια διογκούμενη σήμερα αρνητική κοινή γνώμη, για να ανοίξει ξανά πειστικά μια προοπτική απασχόλησης και ευημερίας για όλες τις χώρες-μέλη. Τέτοιες διαδικασίες στις δημοκρατίες απαιτούν χρόνο. Αυτός ο χρόνος όμως πλέον δεν υπάρχει. Ο κατακερματισμός της κοινής χρηματοπιστωτικής αγοράς που στηρίζει το ευρώ είναι ήδη γεγονός. Το τεκμηριώνουν τα τελευταία στατιστικά στοιχεία που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: για ένα δάνειο μέχρι πέντε ετών μια ισπανική μικρομεσαία επιχείρηση καταβάλλει επιτόκιο 6,5%, μια ιταλική 6,24%, ενώ μια γερμανική 4%, το χαμηλότερο από το 2003, μια γαλλική 4,1%. Στην Ελλάδα η αντίστοιχη επιχείρηση δανείζεται με 7,6%! Με τέτοια ακριβά επιτόκια που επιβαρύνουν το κόστος παραγωγής, πώς να ανακτήσουν ανταγωνιστικότητα και πώς να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας εκείνες ακριβώς οι χώρες που πλήττονται σήμερα; Και πόσο δυσκολότερο γίνεται, επομένως, να ανταποκριθούν στις δεσμεύσεις για τη δημοσιονομική εξυγίανση και για τις μεταρρυθμίσεις που έχουν αναλάβει, όταν η ύφεση βαθαίνει και η ανεργία αυξάνεται; Ο κατακερματισμός εκφράζεται άλλωστε και στη μείωση των διασυνοριακών πιστώσεων στην ευρωζώνη - από 60% στα μέσα του 2011 σε 40% τώρα - καθώς οι τράπεζες σπεύδουν να περιορίσουν την έκθεσή τους στις χώρες της λεγόμενης «περιφέρειας».

Περισσότερα