Πριν και μετά το μνημόνιο

του Πάσχου Μανδραβέλη

Συλλογικός τόμος, Υπό το μηδέν. Τέσσερα σχόλια για την κρίση» εκδ. Ωκεανίδα Δεκέμβριος 2010 (αναθεωρημενη έκδοση)

Πολλά μπορούν να ειπωθούν για το πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης, ένα όμως διαρκώς αποσιωπάται. Η χώρα από το 1974 και μετά γύρισε οριστικά σελίδα.

Δεν αναφερόμαστε μόνο στο γεγονός ότι η χώρα γνώρισε για πρώτη φορά στην ιστορία της την μακροβιότερη περίοδο Δημοκρατίας. Αυτό δεν είναι λίγο. Αν κοιτάξει κανείς τα φύλλα των εφημερίδων του παρελθόντος θα διαπιστώσει ότι σπανίως οι πολιτικοί συντάκτες ασχολιόταν, όπως σήμερα, με ερωτήματα αν θα γίνει ανασχηματισμός ή αν προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές. Συνηθέστερα τους απασχολούσε το ερώτημα αν θα γίνει πραξικόπημα και ποιος θα το κάνει.

Αναφερόμαστε στην μεγάλη και αδιάλειπτη οικονομική ανάπτυξη που γνώρισε ο τόπος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Ελλάδα το 1974 είχε κατά κεφαλή ΑΕΠ 2.722 δολάρια και το 2008 είχε 31.670 δολάρια. (1) Κι αν τα νούμερα σε κάποιους δεν λένε πολλά ας δουν τους πρωτοσέλιδους τίτλους των εφημερίδων στις 3 Νοεμβρίου του 1977. Τα οκτάστηλα της εποχής κραύγαζαν για 38 νεκρούς από πλημμύρες. Όχι στο Μπαγκλαντές ή στην Ινδία, αλλά στο Περιστέρι.

Δεν ήταν τα πάντα καλώς καμωμένα αυτή την περίοδο. Και αστοχίες έγιναν και σκάνδαλα υπήρξαν, και χρήματα σπαταλήθηκαν, και λαϊκισμοί αναπτύχθηκαν. Απλώς στις ώρες της δυσθυμίας τείνουμε να υπογραμμίζουμε τα κακώς καμωμένα και να ξεχνάμε τις κατακτήσεις. Όπως και να κοιτάξουμε την Ελλάδα του 2010 είναι σε όλα καλύτερη από το 1974. Παρά τις όποιες θεμιτές και δικαιολογημένες αντιρρήσεις που μπορεί να έχει κάποιος για την λειτουργία του ΕΣΥ -για τις υπηρεσίες και για τις σπατάλες του-, το στοιχείο που τείνουμε να ξεχνάμε είναι ότι οι Έλληνες ζούνε πιο πολύ. Στην Ελλάδα το προσδόκιμο επιβίωσης το 1974 ήταν 73 χρόνια. Το 2006 έφτασε τα 79,5 χρόνια (2). Βεβαίως υπήρξε τεράστια πρόοδος της ιατρικής επιστήμης, αλλά στις ΗΠΑ (που δεν έχει ΕΣΥ) το προσδόκιμο επιβίωσης από τα 72 έτη που ήταν το 1974, έφτασε το 77,7 το 2006 (3).

Θα συμφωνήσουμε επίσης ότι την ίδια περίοδο όλος ο κόσμος (με εξαίρεση την υποσαχάρια Αφρική) έγινε πιο πλούσιος, αλλά η Ελλάδα από την 36η θέση (στο κατά κεφαλή ΑΕΠ) το 1974 έφτασε στην 25η το 2006.

Παράλληλα η Ελλάδα σ’ αυτή την περίοδο έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, και πλήθους άλλων οργανισμών που ενίσχυσαν την διεθνή της θέση.

Περισσότερα