Η Ελλάδα ανήκει στη Δύση

του Θεόδωρου Kουλουμπή

Καθημερινή
20 Φεβρουαρίου 2011

Παρακολουθώντας τις κοσμογονικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών στην Αίγυπτο και την Τυνησία και κρίνοντας από το εκρηκτικό μείγμα που λέγεται Μέση Ανατολή, σκέφτομαι πόσο τυχερή ήταν η Ελλάδα που κάτω από τη συνετή ηγεσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή επέλεξε τον δρόμο της Ευρώπης μετά την πτώση της δικτατορίας, το 1974. Εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ευρωζώνης, η σημερινή Ελλάδα, που αντιμετωπίζει μια γιγάντια οικονομική κρίση, θα ήταν ακόμη ένα υποψήφιο «ντόμινο» μιας διαδικασίας ανατροπής μεσογειακών καθεστώτων. Αλλά πώς δικαιολογείται αυτή η τόσο απαισιόδοξη υπόθεση εργασίας;

Επιστρέφοντας στην Αθήνα στις 23/4 Ιουλίου 1974, ύστερα από έντεκα χρόνια αυτοεξορίας στο Παρίσι, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής βρήκε τη χώρα του στο χείλος του γκρεμού. Μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, που το εγκληματικό πραξικόπημα της ομάδας Ιωαννίδη είχε προ(σ)καλέσει, ο Μακεδόνας πολιτικός είχε δύο επιλογές: άμεσο και απροετοίμαστο πόλεμο με την Τουρκία ή αναδιάταξη του πολιτικού συστήματος με ταυτόχρονη ενίσχυση των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Επέλεξε σοφά. Η διαδικασία μετάβασης στη δημοκρατία που εφάρμοσε θεωρείται έκτοτε από τους ειδήμονες της συγκριτικής πολιτικής άξιο παράδειγμα προς μίμηση. Παρεμπιπτόντως, καθώς οι ένοπλες δυνάμεις της Αιγύπτου έχουν αναλάβει στις μέρες μας τον ρόλο επίβλεψης μιας ουσιαστικής μετάβασης στη δημοκρατία, θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν μια παραλλαγή της συνταγής Καραμανλή με τεράστιο όφελος για τον λαό της Αιγύπτου.

Κεντρική παράμετρος της ελληνικής μετάβασης στη δημοκρατία ήταν η αποφυγή μιας μακράς μεταδικτατορικής περιόδου χωρίς γνήσιους κοινοβουλευτικούς θεσμούς. Ετσι ξεδιπλώθηκε μια αλυσίδα γοργών θεσμικών αποφάσεων: άμεση ίδρυση κομμάτων, νομιμοποίηση των κομμουνιστικών δυνάμεων (λειτουργούσαν στην πράξη εκτός νόμου από το 1947 έως το 1974), εθνικές εκλογές τον Νοέμβριο του 1974, δημοψήφισμα για το πολιτειακό (που καθιέρωσε την αβασίλευτη δημοκρατία) στις 8 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, αναθεώρηση/προσαρμογή του Συντάγματος τον Ιούνιο του 1975 σύμφωνα με τις προδιαγραφές της προεδρευομένης δημοκρατίας, και δίκες των πρωτεργατών του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967, οι οποίες έγιναν τον Ιούλιο/Αύγουστο του 1975. Κορωνίδα της όλης διαδικασίας μετάβασης στην εδραιωμένη δημοκρατία ήταν η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) που πήρε σάρκα και οστά την 1η Ιανουαρίου του 1981. Και αυτό το μεγάλο επίτευγμα πιστώνεται αποκλειστικά στον Κωνσταντίνο Καραμανλή.

Περισσότερα