Πριν ο κόµπος φθάσει στο χτένι

του Γιάννη Βούλγαρη

Τα Νέα
29 Απριλίου 2011

Οι αντιπροσωπευτικές φιλελεύθερες δηµοκρατίες είναι τα καλύτερα πολιτικά συστήµατα από όσα διαθέτουµε, παρουσιάζουν όµως ένα σοβαρό πρόβληµα. Πάσχουν από µυωπία. Η όρασή τους περιορίζεται στον στενό ορίζοντα των επόµενων εκλογών ή, ακόµα βραχύτερων, κοµµατικών ή προσωπικών σκοπιµοτήτων. Συµβαίνει σε όλες τις δηµοκρατικές χώρες, αλλά σε εµάς παραείναι.

Συµβαίνει επίσης ανεξαρτήτως συγκυριών, σε στιγµές όµως εθνικής κρίσης, το πρόβληµα µπορεί να αποβεί µοιραίο ή να έχει µοιραία αποτελέσµατα.

Είµαστε αρκετά κοντά σε ένα τέτοιο ενδεχόµενο. Εχουµε συνείδηση ότι οι δραµατοποιήσεις, σκόπιµες ή αυθόρµητες, συνηθίζονται στις περιόδους που τα πράγµατα στενεύουν εξαιρετικά. Ολο και περισσότερο, όµως, η οικονοµικοκοινωνική κρίση υπάρχει κίνδυνος να εξελιχθεί σε ανοιχτή πολιτική κρίση µε αποτέλεσµα να χαθεί ο έλεγχος της κατάστασης. Σε περιόδους που τα πράγµατα στενεύουν, συνηθίζεται επίσης η καταφυγή σε «µαγικές λύσεις» γιατί αυτές µας παρηγορούν ότι µπορούµε να αποφύγουµε τις δύσκολες επιλογές. Επειδή καταναλώσαµε ουκ ολίγες «µαγικές λύσεις» τον τελευταίο χρόνο, είναι ίσως χρήσιµη µια απλή αναδροµή σε αυτές. Αρχικά λανσαρίστηκε ως καλύτερη επιλογή η µονοµερής και ανεξέλεγκτη χρεοκοπία κατά τα πρότυπα της Λατινικής Αµερικής. Σε αυτήν προέτρεπαν κυρίως ιδιοτελή αγγλοσαξονικά κέντρα και τα αντιδυτικά ανακλαστικά της εγχώριας Αριστεράς.

Αντί να κοιτάµε, λοιπόν, πώς θα αποφύγουµε τη χρεοκοπία µελετώντας κατά προτίµηση οικεία παραδείγµατα ευρωπαϊκών χωρών που µπόρεσαν σε στιγµές κρίσης να ανασυνταχθούν, γίναµε ειδικοί της Αργεντινής, του Ισηµερινού και της Ουρουγουάης. Κατόπιν, περιλάβαµε τον µεγάλο Κέινς και φαντασιωθήκαµε µια «κεϊνσιανή ενίσχυση της ζήτησης» ως απάντηση στην ύφεση. Σαν να είχαµε ξεχάσει ότι χρόνια τώρα το ∆ηµόσιο Ταµείο «ενίσχυε τη ζήτηση» αφειδώς και αλόγιστα µε διαρκή ελλείµµατα που τα τελευταία χρόνια έφτασαν το 15% του ΑΕΠ, χωρίς όλα αυτά τα χρήµατα να προάγουν επαρκώς την ανταγωνιστικότητα της οικονοµίας. Συζητάµε τώρα, πολύ και άτσαλα, την «αναδιάρθρωση» αποδίδοντάς της επίσης σωτήριες ιδιότητες παρότι πολλοί ειδήµονες υποστηρίζουν ότι και αν πετύχει θα προσφέρει βεβαίως µια ορισµένη ανακούφιση, αλλά δεν θα αλλάξει αισθητά την εξάρτηση από τους ευρωπαϊκούς µηχανισµούς διάσωσης και θα κάνει πιο επιτακτική την ατζέντα των αναγκαίων µεταρρυθµίσεων.

Περισσότερα